Με βάση δεδομένα από την παγκόσμια βιβλιογραφία ένα ποσοστό περίπου 15% παιδιών ηλικίας 2-2 1/2 χρονών παρουσιάζει καθυστέρηση στην ανάπτυξη του λόγου.
Αναφερόμαστε σε καθυστέρηση λόγου όταν το παιδί μας πλησιάζει τα 3 και παρατηρούμε:
- Περιορισμένο εκφραστικό λεξιλόγιο (λέει μόνο μαμά, παππού, άτα, νάνι κ.τ.λ., λεξιλόγιο < 15 λέξεων)
- Επικοινωνεί συνήθως με νοήματα ( δείχνει αυτό που θέλει)
- Δεν απαντάει σε ερωτήσεις , ‘πως σε λένε;’, ‘πόσο χρονών είσαι;’
- Δεν χρησιμοποιεί προσωπικές αντωνυμίες ( εγώ, εσύ κ.τ.λ.)
- Δεν εκτελεί πάντα τις εντολές που του ζητάμε (π.χ. δώσε μου το ποτήρι/περίμενε/κλείσε την πόρτα)
- Δυσκολεύεται να μιμηθεί λέξεις ή ήχους που του ζητάμε
- Ο λόγος του δεν γίνεται κατανοητός από τρίτους
- Δεν χρησιμοποιεί φράσεις 2-3 λέξεων (π.χ. πάμε βόλτα, δεν θέλω μαμά)
- Δεν μπορεί να περιμένει τη σειρά του κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού, δεν κατανοεί το ‘δικό μου/δικό σου’, ‘σειρά μου/σειρά σου’.
- Όταν του ζητηθεί αναγνωρίζει και δείχνει τα μέρη του σώματος, τα φρούτα, τα κουζινικά αλλά δεν μπορεί να τα κατονομάσει.
Αιτιολογία
Τα αίτια των παιδιών που παρουσιάζουν καθυστέρηση λόγου ποικίλουν. Έχει διαπιστωθεί πως το 20% των παιδιών με καθυστέρηση λόγου έχουν κάποιο μέλος στην οικογένειά τους που παρουσίασε επίσης καθυστέρηση στον λόγο.
Μπορεί επίσης να οφείλεται:
- Σε δυσκολία στην κίνηση των αρθρωτικών δομών (χείλη, γλώσσα..)
- Μερική απώλεια ακοής ( επαναλαμβανόμενες ωτίτιδες)
- Χαμηλό νοητικό δυναμικό
- Σοβαρή φωνολογική διαταραχή
- Συναισθηματικά και ψυχογενή αίτια
- Έλλειψη περιβαλλοντικών ερεθισμάτων
- Διάχυτη αναπτυξιακά διαταραχή (αυτισμός)
- Διάσπαση προσοχής και Υπερκινιτικότητα
Σε γενικές γραμμές, εάν ένα παιδί ηλικίας 30 μηνών παρουσιάζει αργοπορία στον λόγο η έγκαιρη Διάγνωση και Αποκατάσταση είναι αυτή που θα συμβάλλει στην κοινωνική του ανάπτυξη, την αποτελεσματική του επικοινωνία και την μετέπειτα σχολική του επιτυχία.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως προβλήματα λόγου και ομιλίας αν δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα και κατάλληλα πιθανότατα να οδηγήσουν σε μαθησιακές δυσκολίες.